Diagnostyczna biopsja skóry

Biopsja skóry to procedura diagnostyczna polegająca na pobraniu fragmentu zmienionej skóry w celu dokładnej oceny mikroskopowej.

Wykonuje się ją, gdy konieczne jest postawienie precyzyjnej diagnozy lub wykluczenie chorób o charakterze zapalnym, autoimmunologicznym czy nowotworowym.

Biopsja pozwala na uzyskanie jednoznacznej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Zabieg jest zwykle przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym i trwa kilka minut.

Wskazania

Podejrzenie nowotworu skóry – np. czerniaka, raka podstawnokomórkowego (BCC) czy kolczystokomórkowego (SCC).
Znamiona barwnikowe o nietypowym wyglądzie (dysplastyczne) – zmiany asymetryczne, z nierównymi brzegami, wielokolorowe lub szybko rosnące.
Niewyjaśnione przewlekłe zmiany skórne – np. owrzodzenia, grudki, nadżerki, zmiany łuszczące się lub naciekowe.
Choroby zapalne skóry – gdy nie da się jednoznacznie ustalić rozpoznania klinicznego, np. w przypadku łuszczycy, liszaja płaskiego, tocznia rumieniowatego, pęcherzycy.
Choroby tkanki łącznej lub naczyń – np. zapalenie naczyń, twardzina, dermatomyositis.
Zmiany skórne oporne na leczenie – które nie reagują na standardową terapię dermatologiczną.
Zmiany skórne o podejrzanym wyglądzie lub przebiegu – np. nagłe pojawienie się dużej liczby nowych znamion, bolesność, krwawienie, świąd.

Przeciwwskazania

Zaburzenia krzepnięcia krwi – wrodzone (np. hemofilia) lub nabyte, a także stosowanie leków przeciwzakrzepowych (np. warfaryna, heparyna, NOAC), które zwiększają ryzyko krwawienia.
Aktywne infekcje w miejscu planowanej biopsji – obecność stanu zapalnego, ropnia lub opryszczki może zwiększyć ryzyko rozsiewu zakażenia i opóźnić gojenie.
Ciężki stan ogólny pacjenta – np. niewyrównana cukrzyca, niewydolność narządowa, wstrząs – może być przeciwwskazaniem do wykonywania jakichkolwiek zabiegów ambulatoryjnych.
Alergia na środki znieczulające – w przypadku podejrzenia reakcji uczuleniowej na lignokainę lub inne środki miejscowo znieczulające należy rozważyć alternatywy lub wykonanie testu.
Skłonność do tworzenia blizn przerostowych (keloidów) – szczególnie u pacjentów z wywiadem keloidów w przeszłości.
Zaburzenia gojenia się ran – np. w przebiegu niekontrolowanej cukrzycy, niedożywienia lub chorób przewlekłych.
Brak zgody pacjenta – każda biopsja wymaga świadomej zgody osoby, której dotyczy zabieg.

Zalecenia pozabiegowe po biopsji skóry

Aby rana po biopsji skóry goiła się prawidłowo i bez powikłań, ważne jest przestrzeganie kilku podstawowych zaleceń.

Po zabiegu

Utrzymuj miejsce biopsji w czystości i suchości przez pierwsze 24–48 godzin.
Nie mocz rany – w tym czasie unikaj kąpieli w wannie, basenie czy saunie; dozwolony jest krótki prysznic po zabezpieczeniu opatrunku.
Zmieniaj opatrunek zgodnie z zaleceniami lekarza – zazwyczaj codziennie lub co 2 dni, stosując środek odkażający (np. Octenisept).
Unikaj drażnienia miejsca biopsji – nie drap, nie uciskaj, nie narażaj na tarcie (np. przez ubranie).

W razie bólu możesz stosować leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, np. paracetamol (unikaj aspiryny i NLPZ, jeśli występuje ryzyko krwawienia).
Unikaj wysiłku fizycznego i rozciągania skóry w okolicy rany, szczególnie jeśli założono szwy.
Chroń ranę przed słońcem – do czasu całkowitego zagojenia, a później stosuj krem z filtrem SPF 50 przez co najmniej kilka tygodni, aby zapobiec przebarwieniom.
Zgłoś się na zdjęcie szwów (jeśli były założone) zgodnie z terminem podanym przez lekarza – zwykle po 7–14 dniach, w zależności od lokalizacji.